Kenmerkend aspect 41 (9) (examen) (H/V)

Kenmerkend aspect 41: Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme bij tijdvak 9: Wereldoorlogen.

In de periode tussen de wereldoorlog de wereldoorlogen groeide en ontstond in de koloniën een vorm van verzet tegen het Europese imperialisme. De koloniale overheersing was niet overal meer zo vanzelfsprekend na de Eerste Wereldoorlog, waarin landen als Engeland en Frankrijk een flinke deuk hadden opgelopen door het conflict met de Duitsers. Mahatma Ghandi was bijvoorbeeld tot de leider van het Indiase verzet uitgegroeid. Hij streefde naar de vestiging van de nationale en onafhankelijke staat India, met gelijke rechten voor iedereen. Hij keerde zich tegen de industrialisatie en de uitbuiting van de Indiaanse bevolking. India kreeg van de Britten een grote mate van zelfbestuur, met name doordat India de Engelsen meer geld gingen kosten dan het nog opleverde.

Ook in Nederlands-Indië ontstonden, in het begin vooral onder aanvoering van de communistische partij, steeds meer vormen van verzet. Dit bleef vooralsnog echter zonder al te groot succes. Het aan de macht komen van de communisten in de Sovjet-Unie was hiervan een belangrijke oorzaak, omdat zij zorgde voor sterke anti-westerse en anti-imperialistische gevoelens. In de ogen van de communisten moesten alle volkeren immers gelijk zijn. De Nederlandse regering was niet van plan om toe te geven aan de eisen van de communisten en de nationalisten in Nederlands-Indië. Hun protest werd dan ook keer op keer en met harde hand de kop ingedrukt.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog, waarin Nederland bezet werd door de Duitsers, raakte Indonesische nationalisten zoals Ahmed Soekarno en Mohammed Hatta op de hand van de Japanners. Zij hoopten, ondanks de vele geweldplegingen van de Japanse bezetters op de Indonesische bevolking, door de bezetter te steunen het nationalisme te doen toenemen onder de bevolking. Zij hoopte op deze manier het nationalisme de kans te geven om zich te ontwikkelen om uiteindelijk hun droom van een onafhankelijke staat te verwezenlijken. Het klimaat en de situatie zou echter pas na de afloop van de Tweede Wereldoorlog echt gunstig zijn om zich los te maken van de Japanse en Nederlandse onderdrukkers, wat toen ook gebeurde.

Zie hiervoor (ook) kenmerkend aspect 45 (tijdvak 10).