Kernbegrippen tijdvak 10 (examen) (H/V)

Hier vind je een overzicht van alle kernbegrippen en hun betekenis, die horen bij de tijdvak 10: de tijd van Televisie en Computer (1950 – heden).

Kernbegrippen:Betekenis:
Atoomoorlog Oorlog gevoerd met kernwapens (atoombommen). Vanaf 1949 hadden de VS en de Sovjet-Unie beide atoombommen. De dreiging van een kernoorlog hing daarna tot het einde van de Koude Oorlog voortdurend in de lucht.
BlokvormingTijdens de Koude Oorlog vormden de VS en de Sovjet-Unie twee vijandige, ideologisch tegengestelde blokken. In Europa was blokvorming bijna compleet, in Azië en Afrika waren veel ongebonden landen en landen waar de supermachten om invloed streden.
DekolonisatieHet onafhankelijk worden van kolonies. De dekolonisatie kwam direct na de Tweede Wereldoorlog op gang in Azië en het Midden-Oosten. In de jaren 1956-1964 werden de meeste kolonies in Afrika onafhankelijk. Daarna volgen de meeste kolonies in het Caribische gebied.
HegemonieOverwicht. De Tweede Wereldoorlog en de dekolonisatie maakten een einde aan de Europese hegemonie in de wereld Na 1945 hadden de nieuwe supermachten, de VS en de Sovjet-Unie, de hegemonie.
Multiculturele samenlevingEen samenleving waarin verschillende culturen naast elkaar en door elkaar leven. Er is discussie over de vraag of de Europese samenlevingen door de komst van grote groepen mensen uit andere culturen multicultureel zijn geworden. Op den duur pasten veel allochtonen of hun nakomelingen zich namelijk aan de overheersende cultuur aan.
OverheersingEen situatie waarin een land of persoon machtiger is dan iets of iemand anders. Dit zorgt ervoor dat het land of de persoon in kwestie de zeggenschap heeft over invloedssferen en de belangen van hetgeen dat hij overheerst naar de achtergrond drukt ten bate van zichzelf.
Pluriforme samenlevingVeelvormig. In een pluriforme samenleving leven groepen met eigen opvattingen en levenswijzen naast elkaar. De westerse samenleving werden vanaf de jaren 1960 pluriformer, onder meer door de komst van mensen uit andere culturen. In Nederland wordt ook in verband met de verzuiling wel van pluriformiteit gesproken. De leden van de protestants-christelijke, katholieke en socialistische zuil hadden immers eigen opvattingen, organisaties en gewoonten, en waren sterk op de eigen groep gericht.
Sociaal-culturele veranderingVeranderingen in de relaties tussen groepen in de samenleving, zoals mannen en vrouwen, ouderen en jongeren, en in de levenswijze en opvattingen van deze groepen. De groeiende welvaart leidde vooral na 1960 tot sociaal-culturele veranderingen. Voorbeelden zijn de emancipatie van vrouwen en jongeren en de vrijere opvattingen over seksualiteit.
WapenwedloopRace om het sterkte wapenarsenaal te krijgen. De VS en de Sovjet-Unie waren gedurende de Koude Oorlog in een wapenwedloop verwikkeld. De Sovjet-Unie hield die uiteindelijk niet vol.